05
jan
We waren bijeen met een aantal boeren om het te hebben over de ‘zachte’ kant veranderen. Wat gebeurt er in je meestal boerenomgeving als je andere keuzes gaat maken en nieuwe samenwerkingen aan gaat? Hoe reageert je familie op de soms ingrijpende veranderingen die je maakt me je bedrijf die je vaak gegund is door diezelfde familie? Hoe ‘zacht’ is deze kant eigenlijk, voor mij persoonlijk is dit de meest harde kant van veranderen.
Relatie
Met dit kleine aantal boeren kwamen de verhalen uit de praktijk snel boven tafel. Verhalen van vreugde over de waardevolle nieuwe samenwerkingen, maar ook over de verstoorde relatie met buren door de nieuwe samenwerking. Of je eigen kinderen die thuiskomen met de verhalen van hun klasgenootjes over wat ze vinden in van de veranderingen die je doorvoert op je eigen bedrijf. Meestal zijn het de verhalen van de keukentafels thuis van ouders die doorklinken in de verhalen van de kinderen.
Ik herkende me in de verhalen van mijn collega’s. Verandering vraagt veel van je sociale veerkracht. Nieuwe relaties bouw je op, zijn vaak nog pril en vertrouwen komt past met de jaren. Maar ook de keuze om wel of niet aan te sluiten bij de verschillende groeperingen in onze sector zijn soms lastige keuzes. Voll Gass, FDF, Agractie, Groenboerenplan of Caring Farmers? We plakken elkaar nu eenmaal heel snel in hokjes.
Leren
Ook mijn bijdrage aan de Gelderse Natuurinlcusieve dag in Aalten afgelopen maand stond in dit teken. Mijn oproep; Blijf open staan voor het perspectief van een ander ook als past dat niet in jouw bedrijfsvoering. Ga op zoek naar hoe collega’s de keuzes en afwegingen maken voor de toekomst van hun bedrijf. Als we daartoe in staat zijn, kunnen we enorm veel van elkaar leren. We hoeven niet allemaal hetzelfde te zijn. En juist op die manier zouden we zelfs een versnelling kunnen aanbrengen in de transitie. Misschien houden we elkaar wel te veel in de greep.
Ook Jan Douwe van de Ploeg heeft dit eerder ook al eens vastgesteld in zijn ‘bedrijfsstijlenonderzoek’ interessant is te lezen in zijn onderzoek dat boeren vaak naar elkaars bedrijfsvoering kijken als ‘niet haalbaar of inefficiënt’. Zijn conclusie is echter dat elke bedrijfsstijl een evengoed rendement opleverde voor het bedrijf, mits de ondernemer ook kiest voor een stijl die past bij hem of haar en bij de gebiedsomstandigheden.
Helpen
Het zijn dynamische tijden, ik merk het ook aan de verhalen die hierbinnen komen thuis. ‘Hej ’t al gehuert?; boer X stopt ook met zijn bedrijf.’ Of zoals bij ons; ‘Wat heb jij dan in de wei staan? Kruidenrijk? Ik heb liever gras in de wei.’ Laten we proberen onze oordelen wat vaker in te slikken en geïnteresseerd te zijn naar iemand zijn of haar keuze. En misschien zelfs nog een stap verder, elkaar helpen bij het maken van de indringende keuzes die je moet nemen in de huidige pittige periode als ondernemer. Iedereen is verschillende dus de keuzes zullen ook divers zijn. Laten we de ruimte bieden voor eenieder in de toekomst, divers, verschillend maar van waarde!
Ik wens jullie allen een liefdevolle kerst toe en een fijne jaarwisseling.
Warme groet,
Heleen