Veerkracht

Op Wikipedia staat: veerkracht is het vermogen om met crises om te gaan en hiervan te herstellen. De mate van succes hierin is onder andere afhankelijk van het wereldbeeld van de individu, de toegang tot sociale hulpbronnen, de individuele ‘copingstijl’, hoe je met dingen omgaat.

Streep door stikstofaanpak

Soms denk ik wel eens: hoeveel veerkracht kan er worden gevraagd van ons boeren? Afgelopen week werd duidelijk dat er een streep door de huidige stikstofaanpak wordt getrokken. Niet geheel onverwacht natuurlijk, want het budget was al geschrapt. Natuurlijk kun je denken: ‘Pff fijn, want ik vond de plannen niet zo goed.’ Ik had qua haalbaarheid ook mijn zorgen, maar nu komt de onzekerheid wel weer om de hoek kijken. Opnieuw in onzekerheid waar de overheid mee gaat komen. Er wordt een beroep gedaan op je veerkracht als ondernemer, als sector, maar ook als samenleving. Ik kijk vol nieuwsgierigheid uit naar Prinsjesdag. Het kan niet anders dat er dan concrete plannen naar voren moet gaan komen. Ik ben benieuwd welke invulling onze nieuwe minister daaraan gaat geven.

Regionale ecosystemen

Wat voor mij als een paal boven water staat, is dat er een beroep wordt gedaan op de veerkracht van gebieden, regionale ecosystemen. Daar waar boeren, samen met omwonenden en belanghebbenden al plannen aan het maken waren, zijn ze al tien stappen verder. Natuurlijk zal het een forse domper zijn dat het voorzichtige uitzicht op financiële ondersteuning op de lange termijn er niet meer is, maar deze gebieden hebben zo’n grote stap voor op gebieden waar de samenhang nog niet is opgetuigd… Per definitie is zo’n gebied weerbaarder en beter bestand om mee te veren op de grillen van de grote opgaves die op ons afkomen. Ik hoop dat die vaak nog prille samenwerkingsverbanden zich dat realiseren.

De schouders eronder

In een groter verband denk ik dat we als samenleving, groep mensen in een gebied, heel veel moeten investeren in wat we zelf kunnen realiseren. Je kunt zo verschrikkelijk veel als je de schouders eronder zet! Kijk maar eens naar al die zomerfeesten, corso’s en gondelvaarten die we jaarlijks met elkaar organiseren. Natuurlijk weet ik dat dit leuke dingen zijn om te organiseren, maar steeds vaker zie je ook gemeenschappen die samen aan de slag gaan om hun toekomst veilig te stellen. En dat gaat niet altijd even makkelijk. Kies je voor je eigen belang? Of voor het gezamenlijke lange termijn doel? Dat zijn ingewikkelde dingen. Ik krijg wel altijd een dubbel gevoel als ik dat soort prachtige initiatieven zie: dorpen die zelfvoorzienend worden met energie, voedselvoorziening of zorg voor ouderen samen oppakken. Fantastisch, zelf aan het roer, niet wachtend op een overheid, maar met een enorme energie die er gezamenlijke vrijkomt. Maar ergens is het ook armoede dat we als overheid dat niet weten te organiseren.

In oorlogsgebieden overleven

Als je het nog een niveau hoger tilt is het in de onzekere tijden heel belangrijk dat je als samenleving veerkrachtig bent. Soms stel ik me wel eens voor hoe de mensen in oorlogsgebieden (over)leven. Dat kan volgens mij niet anders dan dat je elkaar voorthelpt. Als voedsel, onderwijs, energie niet altijd voorradig zijn zul je elkaar moeten voorthelpen. Ik denk dat samenlevingen met een grote veerkracht het beste bestand zijn tegen dit soort extreme omstandigheden. En als ik dan naar Nederland kijk maakt het me soms heel bang. Hoe veerkrachtig zijn we eigenlijk? Als we getroffen worden door schade door bijvoorbeeld de wolf of vos dan kijken we naar de overheid voor een schadevergoeding. Als de stroom er langdurig af is claimen we een schadevergoeding bij de energieleverancier. Als er ergens afval ligt bellen we de gemeente om het op te ruimen. Als we een week moeten wachten tot een pakketje wordt bezorgd bestellen we het ergens anders. Alles kopen en niet lenen. Iedereen heeft een eigen auto, aanhangwagen en boormachine. Ik denk dat we veel meer van elkaar kunnen lenen en gebruiken of samen aanschaffen zodat we niet allemaal de spullen hoeven te hebben.

Samen veerkrachtiger

Hoe veerkrachtig ben jij als er straks op Prinsjesdag toch plannen naar buiten komen die pijn gaat doen? Geef je dan direct de minister de schuld? Of gaan we aan de slag, echt samen, niet alleen de boer maar de hele keten? Samen zijn we zoveel veerkrachtiger dan alleen. En misschien is het een afweging waard om niet alleen aan jezelf te denken, maar aan het gezamenlijk lange termijndoel. Hoe veerkrachtig is jouw omgeving? Wat kun je in tijden van nood voor een ander betekenen? En wie heb jij nodig in tijden van crises?