24
nov
Het stille midden, de grote groep mensen die zich niet thuis voelt bij de extremen aan beide zijden, voelt de druk om een standpunt in te nemen. Ik merk een grotere polarisatie onder boeren door het wegvallen van het NPLG: boeren die verantwoordelijkheid willen nemen voor de opgaven, en degenen die niets willen veranderen en geen problemen zien. Het is een ingewikkelde positie om in te verkeren, omdat het lijkt alsof neutraliteit niet langer een optie is. De roep om duidelijkheid en het innemen van een standpunt klinkt steeds luider, en het wordt steeds moeilijker om je eigen nuance te behouden. In boerengezelschappen zie ik moeizame gesprekken, waarbij iedere zin zorgvuldig wordt afgewogen. Dat vind ik erg, want zo worden nieuwe gedachten of verkenningen niet optimaal benut: de angst regeert. En juist die nieuwe wegen en ‘doorontwikkelingen’ hebben we nu nodig.
Eye-opener
Onlangs heb ik een tweedaagse masterclass Depolarisatie gevolgd onder leiding van Bart Brandsma. Een absolute aanrader. Deze masterclass bood waardevolle inzichten in hoe polarisatie werkt en hoe we deze kunnen verminderen. Brandsma benadrukte het belang van het begrijpen van de dynamiek van polarisatie en het vinden van manieren om bruggen te bouwen tussen verschillende groepen, of beter nog: het stille midden te voeden. Het was een eye-opener om te zien hoe een verschuiving in rol, communicatie en houding een groot verschil kan maken. Ik heb er enorm veel van geleerd.
Een goed voorbeeld van hoe we deze kloof kunnen overbruggen, is te vinden in het nieuwe boek van Joris Lohman: Boter, Kaas en Havermelk. Dit boek biedt een verfrissende, genuanceerde en gebalanceerde kijk op de voedselindustrie en de keuzes die we maken. Joris slaagt erin om complexe onderwerpen op een toegankelijke en begrijpelijke manier te presenteren, zonder weerstand op te roepen. Het is een boek dat uitnodigt tot reflectie en laat zien dat het mogelijk is om verschillende perspectieven te verenigen. Joris gebruikt in zijn boek ook een WhatsApp-wisseling tussen ons, die precies gaat over de polarisatie in het landbouwdebat.
Gezonde balans
In plaats van de grootste schreeuwers aan de polen op te zoeken, moeten we een stem geven aan de mensen die soms ook niet weten hoe ze zich moeten positioneren, of die niet worden gehoord in het debat. Luister met aandacht en stel oprechte vragen. Volgens Bart Brandsma bestaat er altijd polarisatie in een samenleving; dat is gezond, mits het in balans is, en juist die balans zie ik onder druk staan. Het bijna slechtste voorbeeld hiervan zijn de verkiezingen in Amerika deze week. Ik houd mijn hart vast. Ik hoop dat wij hiervan leren en kunnen reflecteren. Er is werk aan de winkel, en extreme polarisatie helpt daar niet bij.